383 lines
7.9 KiB
WebVTT
383 lines
7.9 KiB
WebVTT
WEBVTT
|
||
|
||
1
|
||
00:00:00.000 --> 00:00:01.999
|
||
Bilgisayarlar...
|
||
|
||
2
|
||
00:00:02.000 --> 00:00:05.999
|
||
Bugünkü anlamda bilgisayar çağının başlangıcında, ...
|
||
|
||
3
|
||
00:00:06.000 --> 00:00:08.999
|
||
yani 1980'lerde,
|
||
|
||
4
|
||
00:00:09.000 --> 00:00:10.999
|
||
kendime bir tane alabildiğim zamandan beri
|
||
onları hep sevdim...
|
||
|
||
5
|
||
00:00:11.000 --> 00:00:13.999
|
||
Çok sayıda ve çok çeşitli bilgisayarlarım oldu.
|
||
|
||
6
|
||
00:00:14.000 --> 00:00:16.999
|
||
Hangi tipteki bilgisayarlara yakınlık duyduğumu
|
||
hep açık açık ifade ettim.
|
||
|
||
7
|
||
00:00:17.000 --> 00:00:23.999
|
||
Ancak son zamanlarda, pek çokları gibi,
|
||
aklım bu Özgür Yazılım işine çelindi.
|
||
|
||
8
|
||
00:00:24.000 --> 00:00:25.999
|
||
Bunun ne anlama geldiğiyle ilgili
|
||
çok fazla kafa karışıklılığı var...
|
||
|
||
9
|
||
00:00:26.000 --> 00:00:27.999
|
||
Ben bunu aydınlatmaya yardım etmek istiyorum, ...
|
||
|
||
10
|
||
00:00:28.000 --> 00:00:30.999
|
||
çünkü aslında bu bir kutlama yılına denk geliyor, ...
|
||
|
||
11
|
||
00:00:31.000 --> 00:00:33.999
|
||
Özgür Yazılım'ın geleceğini heyecanla beklemek ...
|
||
|
||
12
|
||
00:00:34.000 --> 00:00:35.999
|
||
ve hepimizin bunu kutlamasına yardımcı olmak istiyorum.
|
||
|
||
13
|
||
00:00:37.000 --> 00:00:38.999
|
||
Eğer evinizde, ne bileyim, ...
|
||
|
||
14
|
||
00:00:39.000 --> 00:00:40.999
|
||
boru tesisatınız varsa...
|
||
|
||
15
|
||
00:00:41.000 --> 00:00:42.999
|
||
bu işten anlamıyor olabilirsiniz, ...
|
||
|
||
16
|
||
00:00:43.000 --> 00:00:44.999
|
||
fakat anlayan arkadaşlarınız olabilir...
|
||
|
||
17
|
||
00:00:45.000 --> 00:00:46.999
|
||
ve onlar size buraya bir boru, oraya bir vana...
|
||
|
||
18
|
||
00:00:47.000 --> 00:00:50.999
|
||
ya da başka bir yere bir kapakçık koy diye
|
||
önerilerde bulunabilirler.
|
||
|
||
19
|
||
00:00:51.000 --> 00:00:52.999
|
||
Bunu yaparak kanunları çiğnemiyorsunuz ya, değil mi?
|
||
|
||
20
|
||
00:00:53.000 --> 00:00:54.999
|
||
Ne de olsa bu sizin eviniz ve tesisatın sahibi sizsiniz.
|
||
|
||
21
|
||
00:00:55.000 --> 00:00:56.999
|
||
Bunu kendi bilgisayarınızla yapamazsınız.
|
||
|
||
22
|
||
00:00:57.000 --> 00:00:59.999
|
||
İşletim sisteminizle aslında istediğiniz gibi oynayamazsınız...
|
||
|
||
23
|
||
00:01:00.000 --> 00:01:06.999
|
||
ve işletim sisteminizle ilgili fikirlerinizi
|
||
başkalarıyla paylaşamazsınız, ...
|
||
|
||
25
|
||
00:01:07.000 --> 00:01:11.999
|
||
çünkü, en bilindik iki işletim sistemini işleten Apple ve Microsoft...
|
||
|
||
26
|
||
00:01:12.000 --> 00:01:14.999
|
||
bu işletim sistemlerinin sahiplerinin kendileri olduğu
|
||
konusunda oldukça katıdırlar...
|
||
|
||
27
|
||
00:01:15.000 --> 00:01:17.999
|
||
Başka hiçkimsenin bu işletim sistemleriyle alakası olamaz.
|
||
|
||
28
|
||
00:01:18.000 --> 00:01:19.999
|
||
Şimdi bu size doğal gibi görünüyor olabilir: ...
|
||
|
||
29
|
||
00:01:20.000 --> 00:01:21.999
|
||
"Neden böyle yapmasınlar ki?", ...
|
||
|
||
30
|
||
00:01:22.000 --> 00:01:23.999
|
||
Ancak aslında, neden siz ne istiyorsanız
|
||
onu yapamayasınız?
|
||
|
||
31
|
||
00:01:24.000 --> 00:01:31.999
|
||
Neden topluluk, işletim sistemlerini değiştiremesin, iyileştiremesin
|
||
ve paylaşamasın?
|
||
|
||
32
|
||
00:01:32.000 --> 00:01:33.999
|
||
Sonuçta bilim bu şekilde işliyor...
|
||
|
||
33
|
||
00:01:34.000 --> 00:01:35.999
|
||
Bütün ilim özgürdür, ...
|
||
|
||
34
|
||
00:01:36.000 --> 00:01:37.999
|
||
ve iyi yapılan bilimde bütün ilim paylaşılır.
|
||
|
||
35
|
||
00:01:38.000 --> 00:01:39.999
|
||
Eğer bu böyle değilse, o zaman bu kötü bir bilimdir...
|
||
|
||
36
|
||
00:01:40.000 --> 00:01:42.999
|
||
ve bir çeşit zorbalıktır.
|
||
|
||
37
|
||
00:01:43.000 --> 00:01:44.999
|
||
İşte bu, gerçekten, herşeyin başladığı yer...
|
||
|
||
38
|
||
00:01:45.000 --> 00:01:46.999
|
||
Richard Stallman adında bir adam...
|
||
|
||
39
|
||
00:01:47.000 --> 00:01:49.999
|
||
25 yıl önce, neredeyse tam da bugüne kadar, ...
|
||
|
||
40
|
||
00:01:50.000 --> 00:01:53.999
|
||
en baştan, yeni ve eksiksiz bir işletim sistemi yazmaya karar verdi.
|
||
|
||
41
|
||
00:01:54.000 --> 00:01:59.999
|
||
Bu sisteme, "GNU is Not Unix" (GNU Unix Değildir)
|
||
anlamına gelen "GNU" adını verdi,
|
||
|
||
42
|
||
00:02:00.000 --> 00:02:01.999
|
||
çünkü bu işletim sistemi Unix değildir, ...
|
||
|
||
43
|
||
00:02:02.000 --> 00:02:04.999
|
||
bir çok yönden Unix'e benzer, ...
|
||
|
||
44
|
||
00:02:05.000 --> 00:02:10.999
|
||
ama tüm parçaları, her modülü, kodunun her bölümcüğü...
|
||
|
||
45
|
||
00:02:11.000 --> 00:02:13.999
|
||
(bir çok ortamda çalıştığı için gerçekten de dev gibi bir koddur bu...)
|
||
|
||
46
|
||
00:02:14.000 --> 00:02:19.999
|
||
yazılımı iyileştirmek için, GNU topluluğunca memnuniyetle karşılanan, ...
|
||
|
||
47
|
||
00:02:20.000 --> 00:02:25.999
|
||
bir topluluk tarafından, yani "aramızdaki kod yazıcıları"
|
||
tarafından işletilir.
|
||
|
||
48
|
||
00:02:26.000 --> 00:02:31.999
|
||
Bütün GNU dağıtımları, pek çoklarının dediği gibi "distro"lar,
|
||
|
||
49
|
||
00:02:32.000 --> 00:02:34.999
|
||
tek dertleri bütün platformlarda, olabildiğince fazla
|
||
sayıda insan tarafından kullanılabilecek
|
||
|
||
50
|
||
00:02:35.000 --> 00:02:39.999
|
||
kusursuz bir işletim sistemi meydana getirmek olan kişilerce
|
||
|
||
51
|
||
00:02:40.000 --> 00:02:45.999
|
||
test edilmekte, üzerinde çalışılmakta ve iyileştirilmektedir.
|
||
|
||
52
|
||
00:02:47.000 --> 00:02:53.999
|
||
Daha sonra sıra, bir işletim sisteminin
|
||
merkez parçası olan, çekirdeği yazmaya gelmişti.
|
||
|
||
53
|
||
00:02:55.000 --> 00:02:56.999
|
||
Tanıyorsunuzdur, adı Linus Torvalds olan bir adam, ...
|
||
|
||
54
|
||
00:02:57.000 --> 00:02:58.999
|
||
çekirdeği yazdı ve ona kendi adını verdi, ...
|
||
|
||
55
|
||
00:03:00.000 --> 00:03:01.999
|
||
Linux (layn-uks)...
|
||
|
||
56
|
||
00:03:03.000 --> 00:03:04.999
|
||
ya da bazılarının telaffuz ettiği şekliyle, Linux (Lin-uks).
|
||
|
||
57
|
||
00:03:07.000 --> 00:03:08.999
|
||
İşte GNU'nun içinde çalışan çekirdek, bu Linux'tur.
|
||
|
||
58
|
||
00:03:11.000 --> 00:03:12.999
|
||
Benim burada bulunma sebebim ise
|
||
|
||
59
|
||
00:03:14.000 --> 00:03:19.999
|
||
GNU ve Linux'un Özgür Yazılım topluluğunun iki temel direği olduğunu size hatırlatmaktır.
|
||
|
||
60
|
||
00:03:20.000 --> 00:03:21.999
|
||
Bu topluluk, şimdi söyleyeceklerime dikkat edin,
|
||
|
||
61
|
||
00:03:24.000 --> 00:03:25.999
|
||
yazılımların özgür olması gerektiğine,
|
||
|
||
62
|
||
00:03:26.000 --> 00:03:27.999
|
||
kullanıcı topluluğunun, yazılımları uyarlama hakkı olduğuna,
|
||
|
||
63
|
||
00:03:28.000 --> 00:03:35.999
|
||
bu yazılımları alma, değiştirme, geliştirme ve bunları
|
||
başkalarına dağıtabilme hakkı olduğuna inanan insanlardan oluşur.
|
||
|
||
64
|
||
00:03:36.000 --> 00:03:37.999
|
||
Tıpkı bilim gibi...
|
||
|
||
65
|
||
00:03:38.000 --> 00:03:39.999
|
||
Sözün özü.
|
||
|
||
66
|
||
00:03:40.000 --> 00:03:42.999
|
||
Nasıl iyi bilimciler her şeyi paylaşırsa,
|
||
ve nasıl bütün ilimler açık ve özgürse
|
||
|
||
67
|
||
00:03:43.000 --> 00:03:44.999
|
||
İşletim sistemleri de öyle olmalıdır.
|
||
|
||
68
|
||
00:03:46.000 --> 00:03:47.999
|
||
Dolayısıyla, eğer siz de bir GNU destekçisiyseniz,
|
||
|
||
69
|
||
00:03:48.000 --> 00:03:50.999
|
||
eğer Linux'u ve Özgür Yazılım Vakfı'nı destekliyorsanız,
|
||
|
||
70
|
||
00:03:52.000 --> 00:03:55.999
|
||
"Peki ben ne yapabilirim?" diye merak ediyor olabilirsiniz.
|
||
|
||
71
|
||
00:03:56.000 --> 00:04:00.999
|
||
Yapabileceğiniz en bariz şey, kendi bilgisayarınızda bir
|
||
GNU/Linux işletim sistemi kullanmaktır.
|
||
|
||
72
|
||
00:04:01.000 --> 00:04:02.999
|
||
Bu iş zannettiğinizden de kolaydır.
|
||
|
||
73
|
||
00:04:03.000 --> 00:04:06.999
|
||
"gnu.org" sitesini ziyaret edin ve bakın bakalım size
|
||
uygun hangi işletim sistemi var.
|
||
|
||
74
|
||
00:04:07.000 --> 00:04:09.999
|
||
Hoş bir kullanıcı arayüzü isterseniz,
|
||
|
||
75
|
||
00:04:10.000 --> 00:04:13.999
|
||
g-New-Sense, gNewSense, size uygun olabilir
|
||
|
||
76
|
||
00:04:14.000 --> 00:04:16.999
|
||
gNewSense'yi gnu.org'da göreceksiniz.
|
||
|
||
77
|
||
00:04:17.000 --> 00:04:18.999
|
||
Ya da eğer siz gerçekten zeki çocuksanız,
|
||
|
||
78
|
||
00:04:19.000 --> 00:04:20.999
|
||
kendi kodunuzu kendiniz yazmak,
|
||
|
||
79
|
||
00:04:21.000 --> 00:04:22.999
|
||
Bilgi birikimine katkıda bulunmak isteyebilirsiniz.
|
||
|
||
80
|
||
00:04:23.000 --> 00:04:25.999
|
||
İşte bu, GNU ve Linux'un özüdür.
|
||
|
||
81
|
||
00:04:26.000 --> 00:04:27.999
|
||
Tercihiniz ne olursa olsun,
|
||
|
||
82
|
||
00:04:28.000 --> 00:04:29.999
|
||
GNU'ya, "nice yirmi beş yıllara" demek için,
|
||
|
||
83
|
||
00:04:30.000 --> 00:04:32.999
|
||
bana katılmanızı arzu ediyorum.
|
||
|
||
84
|
||
00:04:33.000 --> 00:04:34.999
|
||
Şu halde, hadi bakalım!...
|
||
|
||
85
|
||
00:04:38.000 --> 00:04:39.999
|
||
Mutlu Yıllar GNU!
|
||
|
||
86
|
||
00:04:40.000 --> 00:04:41.999
|
||
Yirmi beş yıl
|
||
|
||
87
|
||
00:04:42.000 --> 00:04:43.999
|
||
Geleceğin işletim sistemi.
|
||
|
||
88
|
||
00:04:44.000 --> 00:04:45.999
|
||
Özgürlük!
|
||
|
||
89
|
||
00:04:53.000 --> 00:04:54.999
|
||
mmm... leziz..
|
||
|
||
90
|
||
00:04:55.000 --> 00:04:56.999
|
||
Dünyanın en lezzetli işletim sistemi...
|
||
|
||
91
|
||
00:04:57.000 --> 00:04:58.999
|
||
Üstelik tamamen özgür.
|
||
|
||
92
|
||
00:05:49.000 --> 00:05:50.999
|
||
Altyazılar: Ali Servet Dönmez, Fırat Özgül
|