463 lines
7.8 KiB
WebVTT
463 lines
7.8 KiB
WebVTT
WEBVTT
|
|
|
|
1
|
|
00:00:00.300 --> 00:00:01.499
|
|
Tölvur...
|
|
|
|
|
|
2
|
|
00:00:01.500 --> 00:00:04.999
|
|
Ég hef elskað þær allt frá því ég hafði efni á að kaupa mína eigin,
|
|
|
|
|
|
3
|
|
00:00:05.000 --> 00:00:08.499
|
|
allt frá upphafi... heimilistölvualdarinnar...
|
|
|
|
|
|
4
|
|
00:00:08.500 --> 00:00:10.499
|
|
á níunda áratugnum.
|
|
|
|
|
|
5
|
|
00:00:10.500 --> 00:00:13.999
|
|
Ég hef átt fjöldann allan af mismunandi tölvum
|
|
|
|
|
|
6
|
|
00:00:14.000 --> 00:00:16.999
|
|
og ég hef opinberlega sagt að ég sé hliðhollur einni tegund, eða annarri.
|
|
|
|
|
|
7
|
|
00:00:17.000 --> 00:00:23.999
|
|
Nýlega hefur þó hugur minn snúist, eins og hjá mörgum öðrum, að frjálsum hugbúnaði
|
|
|
|
|
|
8
|
|
00:00:24.000 --> 00:00:26.499
|
|
og það er mikið um rugling í kringum þetta hugtak
|
|
|
|
|
|
9
|
|
00:00:26.500 --> 00:00:27.999
|
|
og mig langar til þess að útskýra
|
|
|
|
|
|
10
|
|
00:00:28.000 --> 00:00:30.999
|
|
vegna þess að í ár er fagnaðarár
|
|
|
|
|
|
11
|
|
00:00:31.000 --> 00:00:33.999
|
|
og mig langar til þess að hjálpa okkur öllum að fagna því
|
|
|
|
|
|
12
|
|
00:00:34.000 --> 00:00:35.999
|
|
og hlakka til framtíðar frjáls hugbúnaðar.
|
|
|
|
|
|
13
|
|
00:00:37.000 --> 00:00:38.799
|
|
Ef þú hefur, ég veit ekki...
|
|
|
|
|
|
14
|
|
00:00:38.800 --> 00:00:40.999
|
|
pípulagnir í húsinu þínu,
|
|
|
|
|
|
15
|
|
00:00:41.000 --> 00:00:42.999
|
|
það gæti hugsast að þú skiljir þær ekki,
|
|
|
|
|
|
16
|
|
00:00:43.000 --> 00:00:44.499
|
|
en þú átt vin eða vinkonu sem skilur þær.
|
|
|
|
|
|
17
|
|
00:00:44.500 --> 00:00:46.499
|
|
Þau gætu ráðlagt þér að flytja rör hér,
|
|
|
|
|
|
18
|
|
00:00:46.500 --> 00:00:50.499
|
|
inntak þar, loku á öðrum stað.
|
|
|
|
19
|
|
00:00:50.500 --> 00:00:52.999
|
|
Þú ert ekki að brjóta lögin með því að gera það, er það nokkuð?
|
|
|
|
|
|
20
|
|
00:00:53.000 --> 00:00:54.999
|
|
Því að þetta er þitt hús og þú átt pípulagnirnar.
|
|
|
|
|
|
21
|
|
00:00:55.000 --> 00:00:56.999
|
|
Þú getur ekki gert það við tölvuna þína.
|
|
|
|
|
|
22
|
|
00:00:57.000 --> 00:00:59.999
|
|
Þú getur í rauninni ekki fiktað við stýrikerfið þitt.
|
|
|
|
|
|
23
|
|
00:01:00.000 --> 00:01:04.499
|
|
Þú getur auðvitað ekki deilt hugmyndum sem þú hefur um stýrikerfið þitt með öðru fólki,
|
|
|
|
24
|
|
00:01:04.500 --> 00:01:11.999
|
|
vegna þess að Apple og Microsoft, sem framleiða tvö vinsælustu stýrikerfin
|
|
|
|
25
|
|
00:01:12.000 --> 00:01:14.999
|
|
eru mjög viss um að þau "eigi" stýrikerfið þitt
|
|
|
|
|
|
26
|
|
00:01:15.000 --> 00:01:17.999
|
|
og enginn annar getur gert neitt við það.
|
|
|
|
|
|
27
|
|
00:01:18.500 --> 00:01:19.999
|
|
Þér finnst það kannski sjálfsagt
|
|
|
|
|
|
28
|
|
00:01:20.000 --> 00:01:20.999
|
|
"Af hverju mega þeir það ekki?"
|
|
|
|
|
|
29
|
|
00:01:21.000 --> 00:01:23.999
|
|
Samt sem áður, af hverju getur þú ekki gert það sem þú vilt við það?
|
|
|
|
|
|
30
|
|
00:01:24.000 --> 00:01:31.999
|
|
Af hverju getur samfélagið í heild sinni ekki breytt, bætt og deilt með sér?
|
|
|
|
|
|
31
|
|
00:01:32.000 --> 00:01:33.999
|
|
Þannig virka vísindin að minnsta kosti...
|
|
|
|
|
|
32
|
|
00:01:34.000 --> 00:01:35.499
|
|
Öll þekking er frjáls.
|
|
|
|
|
|
33
|
|
00:01:35.500 --> 00:01:37.999
|
|
Allri þekkingu er deilt í góðum vísindum,
|
|
|
|
|
|
34
|
|
00:01:38.200 --> 00:01:39.999
|
|
ef ekki þá eru það léleg vísindi,
|
|
|
|
|
|
35
|
|
00:01:40.000 --> 00:01:41.999
|
|
og það er einskonar einræði.
|
|
|
|
|
|
36
|
|
00:01:42.000 --> 00:01:43.499
|
|
Það er hér þar sem allt byrjar,
|
|
|
|
|
|
37
|
|
00:01:43.500 --> 00:01:45.999
|
|
á manni sem heitir Richard Stallman.
|
|
|
|
|
|
38
|
|
00:01:46.000 --> 00:01:49.999
|
|
Hann ákvað, fyrir 25 árum... næstum upp á dag...
|
|
|
|
|
|
30
|
|
00:01:50.000 --> 00:01:53.999
|
|
hann ákvað að skrifa heilt stýrikerfi frá grunni.
|
|
|
|
|
|
40
|
|
00:01:54.000 --> 00:01:59.999
|
|
Hann kallaði það GNU, sem stendur yfir GNU is Not Unix (GNU er ekki Unix)
|
|
|
|
|
|
41
|
|
00:02:00.000 --> 00:02:01.999
|
|
því það er ekki Unix.
|
|
|
|
|
|
42
|
|
00:02:02.000 --> 00:02:04.999
|
|
Því svipar til Unix á margan hátt.
|
|
|
|
|
|
43
|
|
00:02:05.000 --> 00:02:10.999
|
|
en hver grunneind þess, hver... hver einasta eining, hver einasti frumþulubútur
|
|
|
|
|
|
44
|
|
00:02:11.000 --> 00:02:13.999
|
|
(og frumþulan er stór því það getur keyrt á svo mörgum mismunandi tölvum)
|
|
|
|
|
|
45
|
|
00:02:14.000 --> 00:02:19.999
|
|
er í umsjón samfélagsins, er í umsjón forritara þarna úti,
|
|
|
|
|
|
46
|
|
00:02:20.000 --> 00:02:25.999
|
|
sem eru velkomnir í GNU samfélagið, til þess að hjálpa til við að bæta hugbúnaðinn.
|
|
|
|
|
|
47
|
|
00:02:26.000 --> 00:02:31.999
|
|
Hver "dreifing", eins og þær eru kallaðar, hver dreifing af GNU
|
|
|
|
|
|
48
|
|
00:02:32.000 --> 00:02:35.999
|
|
er prófuð og... og viðhaldið og endurbætt
|
|
|
|
|
|
49
|
|
00:02:36.000 --> 00:02:40.499
|
|
af fólki sem hefur einungis áhuga á því að búa til fullkomið stýrikerfi
|
|
|
|
|
|
50
|
|
00:02:40.500 --> 00:02:45.999
|
|
sem getur verið notað á fjölmörgum tölvum af eins mörgum notendum og hægt er.
|
|
|
|
|
|
51
|
|
00:02:47.000 --> 00:02:54.999
|
|
Nú, það kom að því að það þurfti að skrifa kjarnann, sem er eiginlega miðhluti stýrikerfisins.
|
|
|
|
|
|
52
|
|
00:02:55.000 --> 00:02:56.999
|
|
og maður að nafni Linus Torvalds,
|
|
|
|
|
|
53
|
|
00:02:57.000 --> 00:02:58.999
|
|
sem þið hafið kannski heyrt um, skrifaði kjarnann.
|
|
|
|
|
|
54
|
|
00:02:59.016 --> 00:03:02.999
|
|
Kjarninn var nefndur í höfuðið á Linus, Linux [Lænúx]
|
|
|
|
|
|
55
|
|
00:03:03.000 --> 00:03:05.499
|
|
eða Linux [Linnúx] eins og margir segja.
|
|
|
|
|
|
56
|
|
00:03:06.000 --> 00:03:09.499
|
|
Linux er kjarninn sem GNU notar.
|
|
|
|
|
|
57
|
|
00:03:10.000 --> 00:03:11.499
|
|
Hér er svo ég,
|
|
|
|
|
|
58
|
|
00:03:11.500 --> 00:03:19.999
|
|
einfaldlega til þess að minna ykkur á að GNU og Linux eru tvíburastoðir frjálsa samfélagsins -
|
|
|
|
|
|
|
|
59
|
|
00:03:20.000 --> 00:03:22.999
|
|
fólk sem heldur, og þetta er mikilvægi hlutinn,
|
|
|
|
|
|
60
|
|
00:03:24.000 --> 00:03:25.999
|
|
að hugbúnaður ætti að vera frjáls
|
|
|
|
|
|
61
|
|
00:03:26.000 --> 00:03:29.499
|
|
að samfélag notendanna ætti að geta aðlagað hugbúnaðinn
|
|
|
|
|
|
62
|
|
00:03:29.500 --> 00:03:35.999
|
|
og notað hann, breytt honum, bætt hann, og deila breytingunum með samfélaginu
|
|
|
|
|
|
63
|
|
00:03:36.000 --> 00:03:37.499
|
|
eins og með vísindi.
|
|
|
|
|
|
64
|
|
00:03:37.500 --> 00:03:38.499
|
|
Það er í raun það sem allt gengur út á.
|
|
|
|
|
|
65
|
|
00:03:38.500 --> 00:03:42.999
|
|
Eins og góðir vísindamenn deila öllu og öll þekking er opin og frjáls,
|
|
|
|
|
|
66
|
|
00:03:43.000 --> 00:03:44.999
|
|
þannig ætti það að vera með stýrikerfi.
|
|
|
|
|
|
67
|
|
00:03:46.000 --> 00:03:47.999
|
|
Ef þú ert stuðningsmaður GNU,
|
|
|
|
|
|
68
|
|
00:03:48.000 --> 00:03:51.499
|
|
ef þú ert stuðningsmaður Linux og Frjálsu hugbúnaðarstofnunarinnar,
|
|
|
|
|
|
69
|
|
00:03:52.500 --> 00:03:55.499
|
|
"Hvað get ég gert?" hugsar þú sjálfsagt með þér
|
|
|
|
|
|
70
|
|
00:03:55.500 --> 00:04:01.999
|
|
Augljósasti hluturinn sem þú getur gert er að nota GNU/Linux stýrikerfið á þinni eigin tölvu.
|
|
|
|
|
|
71
|
|
00:04:02.000 --> 00:04:02.999
|
|
Það er mun auðveldara en þú heldur!
|
|
|
|
|
|
72
|
|
00:04:03.000 --> 00:04:06.999
|
|
Farðu á www.gnu.org og sjáðu hvort þú finnir dreifingu við þitt hæfi.
|
|
|
|
|
|
73
|
|
00:04:07.000 --> 00:04:09.999
|
|
Líklegast ef þér líkar við gott myndrænt notendaviðmót,
|
|
|
|
|
|
74
|
|
00:04:10.000 --> 00:04:13.999
|
|
eitthvað eins og g-New-Sense, gNewSense.
|
|
|
|
|
|
75
|
|
00:04:14.000 --> 00:04:16.999
|
|
Þú finnur það þarna á www.gnu.org.
|
|
|
|
|
|
76
|
|
00:04:17.000 --> 00:04:18.499
|
|
Eða, ef þú ert virkilega klár
|
|
|
|
|
|
77
|
|
00:04:18.500 --> 00:04:20.499
|
|
þá gætir þú viljað forrita eitthvað.
|
|
|
|
|
|
78
|
|
00:04:20.500 --> 00:04:22.999
|
|
Þú gætir viljað gefa af þér í heildarþekkinguna
|
|
|
|
|
|
79
|
|
00:04:23.000 --> 00:04:25.999
|
|
sem gera GNU og Linux að því sem þau eru.
|
|
|
|
|
|
80
|
|
00:04:26.000 --> 00:04:27.499
|
|
Hvað sem þú gerir,
|
|
|
|
|
|
81
|
|
00:04:27.500 --> 00:04:29.999
|
|
þá vona ég að þú takir þátt með mér
|
|
|
|
|
|
82
|
|
00:04:30.000 --> 00:04:32.499
|
|
í að óska GNU innilega til hamingju með 25 ára afmælið.
|
|
|
|
|
|
83
|
|
00:04:32.500 --> 00:04:34.999
|
|
Gerum það núna.
|
|
|
|
|
|
84
|
|
00:04:36.500 --> 00:04:37.499
|
|
Jæja...
|
|
|
|
|
|
85
|
|
00:04:38.000 --> 00:04:39.999
|
|
Til hamingju með afmælið GNU!
|
|
|
|
|
|
86
|
|
00:04:40.000 --> 00:04:41.999
|
|
25 ára!
|
|
|
|
|
|
87
|
|
00:04:42.000 --> 00:04:43.999
|
|
Stýrikerfi framtíðarinnar.
|
|
|
|
|
|
88
|
|
00:04:44.000 --> 00:04:45.999
|
|
Frelsi!
|
|
|
|
|
|
89
|
|
00:04:48.500 --> 00:04:49.499
|
|
Mmm...
|
|
|
|
90
|
|
00:04:53.000 --> 00:04:53.999
|
|
Súkkulaðigott!
|
|
|
|
|
|
91
|
|
00:04:54.000 --> 00:04:56.999
|
|
Bragðbesta stýrikerfi í heiminum...
|
|
|
|
|
|
92
|
|
00:04:57.000 --> 00:04:58.999
|
|
og það er frjálst!
|
|
|
|
|
|
93
|
|
00:05:06.000 --> 00:05:07.999
|
|
Þýðing: Tryggvi Björgvinsson
|