372 lines
7.6 KiB
WebVTT
372 lines
7.6 KiB
WebVTT
WEBVTT
|
|
|
|
1
|
|
00:00:00.000 --> 00:00:01.999
|
|
Komputery
|
|
|
|
2
|
|
00:00:02.000 --> 00:00:05.999
|
|
Uwielbiam je od kiedy tylko mogłem sobie pozwolić na swój własny
|
|
|
|
3
|
|
00:00:06.000 --> 00:00:08.999
|
|
dawno temu, na początku ery współczesnych komputerów
|
|
|
|
4
|
|
00:00:09.000 --> 00:00:10.999
|
|
w latach 80-tych.
|
|
|
|
5
|
|
00:00:11.000 --> 00:00:13.999
|
|
Byłem posiadaczem wielu różnych komputerów
|
|
|
|
6
|
|
00:00:14.000 --> 00:00:16.999
|
|
i opowiadałem się publicznie za takimi, czy innymi modelami.
|
|
|
|
7
|
|
00:00:17.000 --> 00:00:23.999
|
|
Jednak ostatnio mnie i wielu innych ludzi zainteresowało
|
|
to całe zamieszanie wokół Wolnego Oprogramowania.
|
|
|
|
8
|
|
00:00:24.000 --> 00:00:25.999
|
|
Jest wiele nieporozumień odnośnie tego,
|
|
czym ono właściwie jest
|
|
|
|
9
|
|
00:00:26.000 --> 00:00:27.999
|
|
i chciałbym pomóc to wyklarować.
|
|
|
|
10
|
|
00:00:28.000 --> 00:00:30.999
|
|
Bo tak się składa, że w tym roku wypada jubileusz
|
|
|
|
11
|
|
00:00:31.000 --> 00:00:33.999
|
|
i chciałbym pomóc nam wszystkim świętować
|
|
|
|
12
|
|
00:00:34.000 --> 00:00:35.999
|
|
i patrzeć z nadzieją na przyszłość Wolnego Oprogramowania.
|
|
|
|
13
|
|
00:00:37.000 --> 00:00:38.999
|
|
Jeśli masz w swoim domu
|
|
|
|
14
|
|
00:00:39.000 --> 00:00:40.999
|
|
np. instalację wodno-kanalizacyjną
|
|
|
|
15
|
|
00:00:41.000 --> 00:00:42.999
|
|
Być może sam się na niej nie znasz,
|
|
|
|
16
|
|
00:00:43.000 --> 00:00:44.999
|
|
ale może masz znajomego, który się zna
|
|
|
|
17
|
|
00:00:45.000 --> 00:00:46.999
|
|
i który może poradzić by tą rurę dać tam, kurek tutaj,
|
|
|
|
18
|
|
00:00:47.000 --> 00:00:50.999
|
|
a jeszcze gdzieś indziej zawór.
|
|
|
|
19
|
|
00:00:51.000 --> 00:00:52.999
|
|
Nie łamiesz w ten sposób prawa, nieprawdaż?
|
|
|
|
20
|
|
00:00:53.000 --> 00:00:54.999
|
|
Bo to w końcu twój dom i twoja instalacja.
|
|
|
|
21
|
|
00:00:55.000 --> 00:00:56.999
|
|
Nie wolno Ci tego zrobić ze swoim komputerem.
|
|
|
|
22
|
|
00:00:57.000 --> 00:00:59.999
|
|
Nie wolno Ci majsterkować przy swoim systemie operacyjnym
|
|
|
|
23
|
|
00:01:00.000 --> 00:01:06.999
|
|
A już na pewno nie wolno Ci podzielić się swoimi pomysłami na ten temat
|
|
z innymi,
|
|
|
|
25
|
|
00:01:07.000 --> 00:01:11.999
|
|
ponieważ Apple i Microsoft, twórcy dwóch najpopularniejszych systemów operacyjnych na rynku
|
|
|
|
26
|
|
00:01:12.000 --> 00:01:14.999
|
|
dają wyraźnie do zrozumienia, że są ich jedynymi właścicielami
|
|
|
|
27
|
|
00:01:15.000 --> 00:01:17.999
|
|
i nikt inny nie ma tu nic do gadania.
|
|
|
|
28
|
|
00:01:18.000 --> 00:01:19.999
|
|
Cóż, może wydawać Ci się to absolutnie naturalne.
|
|
|
|
29
|
|
00:01:20.000 --> 00:01:21.999
|
|
Czemu niby mieli by tego nie robić?
|
|
|
|
30
|
|
00:01:22.000 --> 00:01:23.999
|
|
Ale właściwie, czemu nie pozwolić Ci robić z nim tego, co chcesz?
|
|
|
|
31
|
|
00:01:24.000 --> 00:01:31.999
|
|
I czemu nie pozwolić całej społeczności go modyfikować, ulepszać i dzielić się owocami swojej pracy?
|
|
|
|
32
|
|
00:01:32.000 --> 00:01:33.999
|
|
Przecież tak w końcu działa świat nauki...
|
|
|
|
33
|
|
00:01:34.000 --> 00:01:35.999
|
|
W zdrowym świecie nauki zdobycze wiedzy są ogólnodostępne
|
|
|
|
34
|
|
00:01:36.000 --> 00:01:37.999
|
|
i nic trzeba płacić, by z nich korzystać.
|
|
|
|
35
|
|
00:01:38.000 --> 00:01:39.999
|
|
Jeśli tak nie jest - mamy do czynienia z chorym środowiskiem naukowym
|
|
|
|
36
|
|
00:01:40.000 --> 00:01:42.999
|
|
i z czymś na kształt tyranii.
|
|
|
|
37
|
|
00:01:43.000 --> 00:01:44.999
|
|
I od tego się właściwie to wszystko zaczęło.
|
|
|
|
38
|
|
00:01:45.000 --> 00:01:46.999
|
|
Niejaki Richard Stallman
|
|
|
|
39
|
|
00:01:47.000 --> 00:01:49.999
|
|
25 lat temu, niemal co do dnia, podjął decyzję o
|
|
|
|
40
|
|
00:01:50.000 --> 00:01:53.999
|
|
napisaniu od zera całkowicie nowego systemu operacyjnego.
|
|
|
|
41
|
|
00:01:54.000 --> 00:01:59.999
|
|
Nazwał ten system GNU, co jest akronimem od "GNU to Nie Unix".
|
|
|
|
42
|
|
00:02:00.000 --> 00:02:01.999
|
|
Bo nie jest on Uniksem.
|
|
|
|
43
|
|
00:02:02.000 --> 00:02:04.999
|
|
Łączy go z Uniksem wiele podobieństw,
|
|
|
|
44
|
|
00:02:05.000 --> 00:02:10.999
|
|
jednak każdy jego "element", każdy "moduł", każdy najmniejszy fragment kodu
|
|
|
|
45
|
|
00:02:11.000 --> 00:02:13.999
|
|
(A to gigantyczny kod, bo obsługuje wiele platform sprzętowych)
|
|
|
|
46
|
|
00:02:14.000 --> 00:02:19.999
|
|
jest opracowany przez społeczność, doglądany przez programistów
|
|
|
|
47
|
|
00:02:20.000 --> 00:02:25.999
|
|
którzy przyłączyli się do społeczności GNU, by pomóc ulepszać system.
|
|
|
|
48
|
|
00:02:26.000 --> 00:02:31.999
|
|
Każde "distro", jak się je nazywa, każda dystrybucja GNU
|
|
|
|
49
|
|
00:02:32.000 --> 00:02:34.999
|
|
jest rozwijana, testowana i szlifowana
|
|
|
|
50
|
|
00:02:35.000 --> 00:02:39.999
|
|
przez ludzi, których jedyna motywacja to stworzenie
|
|
doskonałego systemu operacyjnego,
|
|
|
|
51
|
|
00:02:40.000 --> 00:02:45.999
|
|
który będzie używany na całej gamie platform sprzętowych i
|
|
przez jak najwięcej użytkowników.
|
|
|
|
52
|
|
00:02:47.000 --> 00:02:53.999
|
|
W pewnym momencie trzeba było napisać kernel, który stanowi jądro systemu operacyjnego.
|
|
|
|
53
|
|
00:02:55.000 --> 00:02:56.999
|
|
Niejaki Linus Torvalds, o którym już może słyszałeś,
|
|
|
|
54
|
|
00:02:57.000 --> 00:02:58.999
|
|
napisał kernel, który od jego imienia nazwano...
|
|
|
|
55
|
|
00:03:00.000 --> 00:03:01.999
|
|
Linux
|
|
|
|
56
|
|
00:03:03.000 --> 00:03:04.999
|
|
(po polsku wymawia się "linuks" - przyp.tłum)
|
|
|
|
57
|
|
00:03:07.000 --> 00:03:08.999
|
|
I ten właśnie Linux robi dla GNU za kernel.
|
|
|
|
58
|
|
00:03:11.000 --> 00:03:12.999
|
|
Moją rolą zaś jest Wam po prostu przypomnieć...
|
|
|
|
59
|
|
00:03:14.000 --> 00:03:19.999
|
|
że GNU i Linux są dwoma filarami dającymi oparcie społeczności Wolnego Oprogramowania,
|
|
|
|
60
|
|
00:03:20.000 --> 00:03:21.999
|
|
ludziom, którzy wierzą (bardzo ważne),
|
|
|
|
61
|
|
00:03:24.000 --> 00:03:25.999
|
|
że oprogramowanie powinno być Wolne,
|
|
|
|
62
|
|
00:03:26.000 --> 00:03:27.999
|
|
że społeczność użytkowników powinna mieć prawo je dostosowywać,
|
|
|
|
63
|
|
00:03:28.000 --> 00:03:35.999
|
|
przystosowywać, zmieniać, ulepszać a swoje poprawki rozpowszechniać do woli,
|
|
|
|
64
|
|
00:03:36.000 --> 00:03:37.999
|
|
jak w środowisku naukowym.
|
|
|
|
65
|
|
00:03:38.000 --> 00:03:39.999
|
|
O to właściwie w tym wszystkim chodzi.
|
|
|
|
66
|
|
00:03:40.000 --> 00:03:42.999
|
|
Tak jak dobrzy naukowcy wszystkim się dzielą
|
|
a cała wiedza jest darmowa i dostępna bez przeszkód
|
|
|
|
67
|
|
00:03:43.000 --> 00:03:44.999
|
|
tak samo powinno być z systemem operacyjnym.
|
|
|
|
68
|
|
00:03:46.000 --> 00:03:47.999
|
|
Więc, jeśli jesteś zwolennikiem GNU,
|
|
|
|
69
|
|
00:03:48.000 --> 00:03:50.999
|
|
zwolennikiem Linuksa i Fundacji Wolnego Oprogramowania,
|
|
|
|
70
|
|
00:03:52.000 --> 00:03:55.999
|
|
zastanawiasz się pewnie, jak możesz pomóc.
|
|
|
|
71
|
|
00:03:56.000 --> 00:04:00.999
|
|
Najoczywistszy sposób to używać GNU/Linuksa na swoim własnym komputerze.
|
|
|
|
72
|
|
00:04:01.000 --> 00:04:02.999
|
|
To znacznie prostrze niż może Ci się wydawać.
|
|
|
|
73
|
|
00:04:03.000 --> 00:04:06.999
|
|
Wejdź na stronę gnu.org i spróbuj znaleźć dystrybucję odpowiednią dla Ciebie
|
|
|
|
74
|
|
00:04:07.000 --> 00:04:09.999
|
|
Jeśli lubisz dobry graficzny interfejs użytkownika,
|
|
|
|
75
|
|
00:04:10.000 --> 00:04:13.999
|
|
to możesz rzucić okiem na dystrybucję "gNewSense"
|
|
|
|
76
|
|
00:04:14.000 --> 00:04:16.999
|
|
Znajdziesz ją na wspomnianym gnu.org
|
|
|
|
77
|
|
00:04:17.000 --> 00:04:18.999
|
|
Lub, jeśli jesteś naprawdę łebski,
|
|
|
|
78
|
|
00:04:19.000 --> 00:04:20.999
|
|
możesz zechcieć sam pisać kod
|
|
|
|
79
|
|
00:04:21.000 --> 00:04:22.999
|
|
Możesz przyczynić się do powiększenia sumy wiedzy
|
|
|
|
80
|
|
00:04:23.000 --> 00:04:25.999
|
|
która czyni Gnu i Linuksa tym, czym są.
|
|
|
|
81
|
|
00:04:26.000 --> 00:04:27.999
|
|
W każdym razie,
|
|
|
|
82
|
|
00:04:28.000 --> 00:04:29.999
|
|
mam nadzieję, że wspólnie ze mną
|
|
|
|
83
|
|
00:04:30.000 --> 00:04:32.999
|
|
złożysz najlepsze życzenia projektowi GNU w dniu jego 25 urodzin.
|
|
|
|
84
|
|
00:04:33.000 --> 00:04:34.999
|
|
Właściwie...zróbmy to teraz
|
|
|
|
85
|
|
00:04:38.000 --> 00:04:39.999
|
|
Wszystkiego najlepszego, GNU!
|
|
|
|
86
|
|
00:04:40.000 --> 00:04:41.999
|
|
Dwudziestopięcioletni
|
|
|
|
87
|
|
00:04:42.000 --> 00:04:43.999
|
|
systemie operacyjny przyszłości.
|
|
|
|
88
|
|
00:04:44.000 --> 00:04:45.999
|
|
Wolność!
|
|
|
|
89
|
|
00:04:53.000 --> 00:04:54.999
|
|
Czekoladowy...
|
|
|
|
90
|
|
00:04:55.000 --> 00:04:56.999
|
|
Najsmaczniejszy system operacyjny na świecie...
|
|
|
|
91
|
|
00:04:57.000 --> 00:04:58.999
|
|
i to w całości za darmo.
|
|
|
|
92
|
|
00:05:49.000 --> 00:05:50.999
|
|
Captions: Gregory Maxwell
|