WEBVTT

1
00:00:00.000 --> 00:00:01.999
Komputery

2
00:00:02.000 --> 00:00:05.999
Uwielbiam je od kiedy tylko mogłem sobie pozwolić na swój własny

3
00:00:06.000 --> 00:00:08.999
dawno temu, na początku ery współczesnych komputerów

4
00:00:09.000 --> 00:00:10.999
w latach 80-tych.

5
00:00:11.000 --> 00:00:13.999
Byłem posiadaczem wielu różnych komputerów

6
00:00:14.000 --> 00:00:16.999
i opowiadałem się publicznie za takimi, czy innymi modelami.

7
00:00:17.000 --> 00:00:23.999
Jednak ostatnio mnie i wielu innych ludzi zainteresowało 
to całe zamieszanie wokół Wolnego Oprogramowania.

8
00:00:24.000 --> 00:00:25.999
Jest wiele nieporozumień odnośnie tego,
czym ono właściwie jest

9
00:00:26.000 --> 00:00:27.999
i chciałbym pomóc to wyklarować.

10
00:00:28.000 --> 00:00:30.999
Bo tak się składa, że w tym roku wypada jubileusz

11
00:00:31.000 --> 00:00:33.999
i chciałbym pomóc nam wszystkim świętować

12
00:00:34.000 --> 00:00:35.999
i patrzeć z nadzieją na przyszłość Wolnego Oprogramowania.

13
00:00:37.000 --> 00:00:38.999
Jeśli masz w swoim domu

14
00:00:39.000 --> 00:00:40.999
np. instalację wodno-kanalizacyjną

15
00:00:41.000 --> 00:00:42.999
Być może sam się na niej nie znasz,

16
00:00:43.000 --> 00:00:44.999
ale może masz znajomego, który się zna

17
00:00:45.000 --> 00:00:46.999
i który może poradzić by tą rurę dać tam, kurek tutaj,

18
00:00:47.000 --> 00:00:50.999
a jeszcze gdzieś indziej zawór.

19
00:00:51.000 --> 00:00:52.999
Nie łamiesz w ten sposób prawa, nieprawdaż?

20
00:00:53.000 --> 00:00:54.999
Bo to w końcu twój dom i twoja instalacja.

21
00:00:55.000 --> 00:00:56.999
Nie wolno Ci tego zrobić ze swoim komputerem.

22
00:00:57.000 --> 00:00:59.999
Nie wolno Ci majsterkować przy swoim systemie operacyjnym

23
00:01:00.000 --> 00:01:06.999
A już na pewno nie wolno Ci podzielić się swoimi pomysłami na ten temat
z innymi,

25
00:01:07.000 --> 00:01:11.999
ponieważ Apple i Microsoft, twórcy dwóch najpopularniejszych systemów operacyjnych na rynku

26
00:01:12.000 --> 00:01:14.999
dają wyraźnie do zrozumienia, że są ich jedynymi właścicielami

27
00:01:15.000 --> 00:01:17.999
i nikt inny nie ma tu nic do gadania.

28
00:01:18.000 --> 00:01:19.999
Cóż, może wydawać Ci się to absolutnie naturalne.

29
00:01:20.000 --> 00:01:21.999
Czemu niby mieli by tego nie robić?

30
00:01:22.000 --> 00:01:23.999
Ale właściwie, czemu nie pozwolić Ci robić z nim tego, co chcesz? 

31
00:01:24.000 --> 00:01:31.999
I czemu nie pozwolić całej społeczności go modyfikować, ulepszać i dzielić się owocami swojej pracy?

32
00:01:32.000 --> 00:01:33.999
Przecież tak w końcu działa świat nauki...

33
00:01:34.000 --> 00:01:35.999
W zdrowym świecie nauki zdobycze wiedzy są ogólnodostępne

34
00:01:36.000 --> 00:01:37.999
i nic trzeba płacić, by z nich korzystać.

35
00:01:38.000 --> 00:01:39.999
Jeśli tak nie jest - mamy do czynienia z chorym środowiskiem naukowym

36
00:01:40.000 --> 00:01:42.999
i z czymś na kształt tyranii.

37
00:01:43.000 --> 00:01:44.999
I od tego się właściwie to wszystko zaczęło.

38
00:01:45.000 --> 00:01:46.999
Niejaki Richard Stallman

39
00:01:47.000 --> 00:01:49.999
25 lat temu, niemal co do dnia, podjął decyzję o

40
00:01:50.000 --> 00:01:53.999
napisaniu od zera całkowicie nowego systemu operacyjnego.

41
00:01:54.000 --> 00:01:59.999
Nazwał ten system GNU, co jest akronimem od "GNU to Nie Unix".

42
00:02:00.000 --> 00:02:01.999
Bo nie jest on Uniksem.

43
00:02:02.000 --> 00:02:04.999
Łączy go z Uniksem wiele podobieństw, 

44
00:02:05.000 --> 00:02:10.999
jednak każdy jego "element", każdy "moduł", każdy najmniejszy fragment kodu

45
00:02:11.000 --> 00:02:13.999
(A to gigantyczny kod, bo obsługuje wiele platform sprzętowych)

46
00:02:14.000 --> 00:02:19.999
jest opracowany przez społeczność, doglądany przez programistów

47
00:02:20.000 --> 00:02:25.999
którzy przyłączyli się do społeczności GNU, by pomóc ulepszać system.

48
00:02:26.000 --> 00:02:31.999
Każde "distro", jak się je nazywa, każda dystrybucja GNU  

49
00:02:32.000 --> 00:02:34.999
jest rozwijana, testowana i szlifowana

50
00:02:35.000 --> 00:02:39.999
przez ludzi, których jedyna motywacja to stworzenie
doskonałego systemu operacyjnego,

51
00:02:40.000 --> 00:02:45.999
który będzie używany na całej gamie platform sprzętowych i
przez jak najwięcej użytkowników.

52
00:02:47.000 --> 00:02:53.999
W pewnym momencie trzeba było napisać kernel, który stanowi jądro systemu operacyjnego.

53
00:02:55.000 --> 00:02:56.999
Niejaki Linus Torvalds, o którym już może słyszałeś,

54
00:02:57.000 --> 00:02:58.999
napisał kernel, który od jego imienia nazwano...

55
00:03:00.000 --> 00:03:01.999
Linux

56
00:03:03.000 --> 00:03:04.999
(po polsku wymawia się "linuks" - przyp.tłum)

57
00:03:07.000 --> 00:03:08.999
I ten właśnie Linux robi dla GNU za kernel.

58
00:03:11.000 --> 00:03:12.999
Moją rolą zaś jest Wam po prostu przypomnieć...

59
00:03:14.000 --> 00:03:19.999
że GNU i Linux są dwoma filarami dającymi oparcie społeczności Wolnego Oprogramowania,

60
00:03:20.000 --> 00:03:21.999
ludziom, którzy wierzą (bardzo ważne),

61
00:03:24.000 --> 00:03:25.999
że oprogramowanie powinno być Wolne, 

62
00:03:26.000 --> 00:03:27.999
że społeczność użytkowników powinna mieć prawo je dostosowywać,

63
00:03:28.000 --> 00:03:35.999
przystosowywać, zmieniać, ulepszać a swoje poprawki rozpowszechniać do woli,

64
00:03:36.000 --> 00:03:37.999
jak w środowisku naukowym.

65
00:03:38.000 --> 00:03:39.999
O to właściwie w tym wszystkim chodzi.

66
00:03:40.000 --> 00:03:42.999
Tak jak dobrzy naukowcy wszystkim się dzielą
a cała wiedza jest darmowa i dostępna bez przeszkód

67
00:03:43.000 --> 00:03:44.999
tak samo powinno być z systemem operacyjnym.

68
00:03:46.000 --> 00:03:47.999
Więc, jeśli jesteś zwolennikiem GNU, 

69
00:03:48.000 --> 00:03:50.999
zwolennikiem Linuksa i Fundacji Wolnego Oprogramowania,

70
00:03:52.000 --> 00:03:55.999
zastanawiasz się pewnie, jak możesz pomóc.

71
00:03:56.000 --> 00:04:00.999
Najoczywistszy sposób to używać GNU/Linuksa na swoim własnym komputerze.

72
00:04:01.000 --> 00:04:02.999
To znacznie prostrze niż może Ci się wydawać.

73
00:04:03.000 --> 00:04:06.999
Wejdź na stronę gnu.org i spróbuj znaleźć dystrybucję odpowiednią dla Ciebie

74
00:04:07.000 --> 00:04:09.999
Jeśli lubisz dobry graficzny interfejs użytkownika,

75
00:04:10.000 --> 00:04:13.999
to możesz rzucić okiem na dystrybucję "gNewSense"

76
00:04:14.000 --> 00:04:16.999
Znajdziesz ją na wspomnianym gnu.org

77
00:04:17.000 --> 00:04:18.999
Lub, jeśli jesteś naprawdę łebski, 

78
00:04:19.000 --> 00:04:20.999
możesz zechcieć sam pisać kod

79
00:04:21.000 --> 00:04:22.999
Możesz przyczynić się do powiększenia sumy wiedzy

80
00:04:23.000 --> 00:04:25.999
która czyni Gnu i Linuksa tym, czym są.

81
00:04:26.000 --> 00:04:27.999
W każdym razie, 

82
00:04:28.000 --> 00:04:29.999
mam nadzieję, że wspólnie ze mną

83
00:04:30.000 --> 00:04:32.999
złożysz najlepsze życzenia projektowi GNU w dniu jego 25 urodzin.

84
00:04:33.000 --> 00:04:34.999
Właściwie...zróbmy to teraz

85
00:04:38.000 --> 00:04:39.999
Wszystkiego najlepszego, GNU!

86
00:04:40.000 --> 00:04:41.999
Dwudziestopięcioletni

87
00:04:42.000 --> 00:04:43.999
systemie operacyjny przyszłości.

88
00:04:44.000 --> 00:04:45.999
Wolność!

89
00:04:53.000 --> 00:04:54.999
Czekoladowy...

90
00:04:55.000 --> 00:04:56.999
Najsmaczniejszy system operacyjny na świecie...

91
00:04:57.000 --> 00:04:58.999
i to w całości za darmo. 

92
00:05:49.000 --> 00:05:50.999
Captions: Gregory Maxwell